مژگان نرج آبادی فام؛ اسلام کرمی؛ محمد منان رئیسی؛ علی جوان فروزنده
دوره 22، شماره 87 ، مهر 1400، ، صفحه 109-130
چکیده
معنا از مهم‌‌ترین ابعاد هویتی شهر بوده و خلأ معنا و یا عدم تطابق آن با هویت اسلامی از دغدغه‌‌های اصلی شهرهای امروزی است. سیمای شهر با نشانه‌‌های خود ارزش‌های موردتوجه جامعه را به مخاطبان ارائه می‌‌دهد. ...
بیشتر
معنا از مهم‌‌ترین ابعاد هویتی شهر بوده و خلأ معنا و یا عدم تطابق آن با هویت اسلامی از دغدغه‌‌های اصلی شهرهای امروزی است. سیمای شهر با نشانه‌‌های خود ارزش‌های موردتوجه جامعه را به مخاطبان ارائه می‌‌دهد. با توجه به موارد یاد‌‌شده پرداختن به این سؤال ضروری به‌‌نظر می‌‌رسد که اصول و مؤلفه‌های مؤثر بر ادراک معنای سیما و نشانه‌‌های شهری براساس حکمت اسلامی چیست؟ با توجه به اینکه سیمای شهر اسلامی مدنظر است، در راستای دستیابی به مؤلفه‌های معناشناسی، جهان‌‌بینی اسلامی مورد توجه بوده است. در این راستا، به دنبال پاسخگویی بحران معنا در محیط و با هدف شناخت فرایند و مؤلفه‌های مؤثر بر ادراک معنای اسلامی، مدل مفهومی ادراک معنای اسلامی سیمای شهری را ارائه داده است. این پژوهش به‌صورت کیفی و با روش توصیفی_تحلیلی بوده و با استفاده از منابع گوناگون، به شیوه‌ی استدلال منطقی ارتباط مفاهیم و مؤلفه‌های مرتبط بررسی و براساس ارزش‌های جهان‌‌بینی اسلامی مؤلفه‌های معناشناسی سیمای شهر اسلامی نتیجه‌‌گیری و با نظرخواهی از متخصصان طی چند مرحله به‌‌روش دلفی نهایی شده است. این مؤلفه‌ها در تعدادی از برج‌‌های تجاری تبریز بررسی و مقایسه شده است. نتایج حاکی از آن است که ادراک معنا زمانی رخ می‌‌دهد که پیام‌‌های ارسالی سیمای شهر با ارزش‌های جامعه و طرح‌واره‌های ذهنی هماهنگ باشند. در نمونه‌‌های تحقیق به دلیل عدم توجه به اصول و مفاهیم معنوی، معنای دریافتی با ارزش‌ها و طرح‌واره‌های اسلامی مطابقت ندارد.
